Usta öğretici; halk eğitim merkezleri, ceza infaz kurumlarının eğitim birimleri, belediye bünyesindeki sosyal tesisler gibi kurumlardaki kurslarda görev yapan, belirli bir alanda uzmanlaşmış eğitmenlerdir. Usta öğreticiler, teorik bilgiyi uygulama ile harmanlayan eğitimciler olarak yaygın eğitimin temel taşı konumundadır. Öğretmenlik formasyonu zorunlu değildir; ancak branşına göre belirli yeterlilik belgelerine ve eğitmenlik sertifikalarına sahip olmaları beklenir. Bu görev tanımı, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği ve Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği ile net şekilde tanımlanmıştır. Özellikle 08/07/2015 tarihli ve 29410 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği’nin 45. maddesinde, usta öğreticilerin görevlendirme usul ve esasları açıkça belirtilmiştir. Bu maddede, usta öğreticilerin alan yeterliliği, belgeleri, başvuru şekli, değerlendirme kriterleri gibi birçok detay düzenlenmiştir.

Ayrıca bu yönetmelikte yer alan “Usta öğretici; alanında bilgi ve deneyime sahip olan, kurs programına uygun eğitim verebilecek yetkin kişidir” tanımı, görev tanımını hukuki zemine oturtmaktadır. Usta öğreticiler, kadrolu öğretmenler gibi devlet memuru değildir; genellikle sözleşmeli olarak, açılan her bir kurs için geçici süreyle görevlendirilirler. Ancak düzenli olarak görevlendirilen ve başarı gösteren usta öğreticiler, yıl boyunca birçok farklı kursla aktif olarak görev alabilir. Kursiyerlerin eğitimini planlama, dersleri uygulama, değerlendirme yapma ve kurs bitiminde raporlama gibi görevleri bulunan usta öğreticiler, sadece bilgi aktaran kişiler değil; aynı zamanda toplumsal kalkınmanın sessiz emekçileridir. Özellikle istihdama yönelik kurslarda görev almaları, bireylerin meslek sahibi olmalarında büyük rol oynamaktadır.

Usta Öğretici Olma Şartları​

Usta öğretici olarak halk eğitim merkezlerinde görev alabilmek, yalnızca bir uzmanlık alanına sahip olmayı değil, aynı zamanda bu yetkinliği resmî belgelerle kanıtlamayı da gerektirir. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen kriterler doğrultusunda, usta öğretici adaylarının hem genel eğitim düzeyine hem de başvurdukları kurs alanına özgü mesleki yeterlilik belgelerine sahip olmaları beklenir. Bu şartlar, eğitimin niteliğini artırmak ve kursiyerlere alanında uzman kişiler tarafından eğitim verilmesini sağlamak amacıyla yasal mevzuatla net şekilde tanımlanmıştır.

1. Eğitim Şartı – En Az Lise Mezunu Olmak​

Usta öğretici adaylarında aranan en temel koşullardan biri, en az lise mezunu olmalarıdır. Bu şart, tüm kurs alanları için genel bir başlangıç kriteri olarak uygulanmaktadır. Ancak bazı branşlar, bu minimum eğitim düzeyinin üzerinde yeterlilikler talep edebilir. Özellikle uzmanlık ve teknik bilgi gerektiren alanlarda –örneğin bilişim teknolojileri, muhasebe, yabancı dil eğitimi veya sağlıkla ilgili kurslar gibi– adaylardan ön lisans ya da lisans mezunu olmaları istenebilir. Bu durum, kursun içeriğine, hedef kitlesine ve eğitim niteliğine bağlı olarak halk eğitim merkezleri tarafından ayrıca değerlendirilir. Eğitim düzeyinin uygunluğu, hem kursiyerlere aktarılacak bilginin kalitesini artırmakta hem de usta öğretici görevlendirmelerinde seçim kriteri olarak öne çıkmaktadır.

2. Alan Belgesi (Ustalık Belgesi / Usta Öğretici Belgesi / Sertifika)​

Başvuru yapabilmek için kişinin verdiği kurs alanında yeterliliğini gösteren belgelere sahip olması gerekir. Bunlar:
  • Ustalık Belgesi: Meslekî eğitim merkezlerinden alınır ve belirli bir meslek alanında çalışmış, sınavla yeterliliğini kanıtlamış kişilere verilir.
  • Usta Öğretici Belgesi: Bu belgeye sahip olabilmek için MEB onaylı en az 40 saatlik “Usta Öğretici Kursu”nu tamamlamak gerekir.
  • Sertifika: Bazı kurslar için geçerli olan MEB, İŞKUR veya üniversite onaylı katılım/başarı belgeleri de geçerli sayılır.

3. Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği'ne Uygunluk​

Usta öğretici görevlendirmeleri, 08/09/2016 tarihli ve 29825 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği ile sınırlandırılmıştır. Bu yönetmelikte usta öğretici olacak kişinin, kursun konusuna uygun alanda eğitim almış ya da o alanda sertifikalı bilgi ve deneyime sahip olması gerektiği açıkça belirtilir.

4. Pedagojik Yeterlilik (Bazı Alanlar İçin)​

Her alan için zorunlu olmasa da bazı branşlarda pedagojik formasyon, öğretmenlik sertifikası ya da "oryantasyon (Eğiticilerin eğiticileri) gibi belgeler talep edilebilir. Özellikle çocuklara veya özel gereksinimli bireylere yönelik kurslarda bu belgeler önem kazanır.

5. E-Yaygın Sistemine Kayıt​

Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı halk eğitim merkezlerinde görev almak isteyen tüm usta öğretici adaylarının, e-yaygin.meb.gov.tr adresinden sisteme kayıt olması gerekir. Bu sistem üzerinden özgeçmiş, eğitim durumu, belge yüklemeleri ve başvurular yapılır. Böylece başvurular merkezi olarak kayıt altına alınır ve tüm süreç elektronik ortamda takip edilebilir hale gelir. E-Yaygın sistemi, yalnızca başvuruların toplanmasını değil, aynı zamanda adayların belgelerinin doğrulanmasını, değerlendirme sürecinin şeffaf bir şekilde yürütülmesini ve görevlendirme işlemlerinin izlenmesini sağlar.

6. Halk Eğitim Merkezi Tarafından Açılan Başvuruya Katılım​

Usta öğretici olarak görev almak isteyen adayların, bulundukları il veya ilçedeki halk eğitim merkezlerinin duyurularını düzenli olarak takip etmeleri gerekmektedir. Bazı merkezler usta öğretici başvurularını yıl boyunca açık tutarken, bazıları ise belirli dönemlerde, genellikle eğitim-öğretim yılı başında veya yaz kursları öncesinde ilan yoluyla alım süreci başlatır. Başvurular tamamlandıktan sonra, halk eğitim merkezi yönetimi tarafından adayların belgeleri ve yeterlilikleri değerlendirilir. Kurs ihtiyacının oluşması hâlinde, bu değerlendirme sonucuna göre en uygun ve gerekli nitelikleri taşıyan adaylar görevlendirilir. Görevlendirme süreci, genellikle kursun başlama tarihinden önce adaylarla iletişime geçilerek netleştirilir. Bu nedenle, sürecin her aşamasını dikkatle takip etmek ve eksiksiz bir başvuru dosyası sunmak, görevlendirilme şansını artıran önemli unsurlardır.

Usta Öğretici Olarak Kurs Başvurusu Yaptım, Şimdi Ne Yapmalıyım?​

Kurs başvurusunu E-Yaygın sistemi üzerinden tamamlayan bir usta öğretici adayı için süreç burada sona ermez; aksine, en kritik aşama bu noktadan sonra başlar. Öncelikle, sisteme yüklenen belgelerin eksiksiz ve okunabilir olduğundan emin olunmalı, bazı halk eğitim merkezleri tarafından talep ediliyorsa bu belgeler fiziki olarak da teslim edilmelidir. Başvurunun durumu, E-Yaygın sistemindeki “başvuru durumu” ekranından düzenli olarak takip edilmelidir. Bu ekran üzerinden başvurunun onaylandığı, eksik belge tespit edildiği ya da reddedildiği bilgisi açıkça görülebilir. Ancak yalnızca dijital takip yeterli olmayabilir; halk eğitim merkeziyle doğrudan iletişime geçerek başvurunun durumu hakkında bilgi almak ve varsa eksiklikleri yerinde tamamlamak süreci hızlandıracaktır.

Başvuru yapılan her kursun hemen açılması beklenmemelidir; kursun açılabilmesi için yeterli sayıda kursiyer kaydı gerekebilir. Bu nedenle, açılış süreci kursun alanına ve talebine göre değişiklik gösterebilir. Kurs açıldığında ve usta öğretici olarak görevlendirildiğinizde, halk eğitim merkezi genellikle telefon, SMS ya da yazılı tebligat yoluyla bilgilendirme yapar. Bu aşamada iletişim bilgilerinizin güncel olması oldukça önemlidir. Süreci aktif şekilde takip etmek ve halk eğitim merkeziyle sürekli iletişimde kalmak, görevlendirme ihtimalinizi artıracak önemli adımlardandır.
  • Beğen
Tepkiler: Mavi ve Hiera