özelkalem
Yetkili
- Puan
- 750
- Mesaj
- 833
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, kamu görevlilerinin görevlerini düzenli ve etkin bir biçimde yerine getirmesini sağlamak amacıyla disiplin cezaları ve bu cezaları gerektiren fiil ve durumları kapsamlı şekilde tanımlamaktadır. Kanunun 125. maddesinde yer alan bu düzenlemeler, memurların görev sorumluluklarını ve uyulması gereken kuralları detaylandırırken, ihlal durumlarında uygulanacak yaptırımları da açıkça belirler. Bu çerçevede, memurlara yönelik disiplin cezalarının türleri, cezaların gerektirdiği fiil ve durumlar ile disiplin soruşturma süreçleri ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.
Devlet Memurlarına Uygulanan Disiplin Cezaları ve Gerektiren Fiil ve Haller
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. maddesi, kamu görevlerinin düzenli ve disiplinli yürütülmesini sağlamak için devlet memurlarına çeşitli disiplin cezaları öngörmektedir. Bu cezalar, memurların uyması gereken kuralların ihlali durumunda uygulanır ve ihlalin ciddiyetine göre beş ana başlık altında sınıflandırılır.1. Uyarma Cezası
Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazılı olarak bildirilmesi şeklindedir. Uyarma cezası, daha hafif nitelikteki ihlaller için uygulanır. Bu cezanın verildiği durumlar şunlardır:- Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak
- Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak veya görev mahallini terk etmek
- Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek
- Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak
- Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışlarda bulunmak
- Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık veya ilgisiz kalmak
- Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak
- Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranmak
2. Kınama Cezası
Kınama cezası, memurun görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazılı olarak bildirilmesidir ve uyarma cezasına göre daha ciddi durumlarda uygulanır. Bu cezaya sebep olan hallerden bazıları şunlardır:- Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında kusurlu davranmak
- Eşlerinin veya reşit olmayan çocuklarının kazanç getiren faaliyetlerini bildirmemek
- Amirine hal ve hareketleriyle saygısız davranmak
- Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak şekilde davranışlarda bulunmak
- Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek veya özel işlerinde kullanmak
- İş arkadaşlarına veya iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak veya sataşmak
- Genel ahlak ve edep kurallarına aykırı davranışlarda bulunmak veya bu tür yazılar yazmak, işaret ve resim bulundurmak
- Verilen emirlere itiraz etmek
- Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına sebep olmak
- Kurumların huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozmak
3. Aylıktan Kesme Cezası
Bu ceza, memurun brüt maaşından 1/30 ila 1/8 oranında kesinti yapılmasını kapsar. Görev sorumluluklarına kasıtlı olarak uymamak veya özürsüz olarak bir ya da iki gün göreve gelmemek gibi daha ciddi durumlar için uygulanır. Aylıktan kesme cezası gerektiren bazı fiiller şunlardır:- Verilen emir ve görevleri kasten tam olarak yerine getirmemek veya hor kullanmak
- Devlete ait belgeleri özel menfaat sağlamak amacıyla kullanmak
- Görevle ilgili konularda yalan beyanlarda bulunmak
- Görev sırasında amire sözle saygısızlık etmek
- Görev yeri sınırları içinde izinsiz toplantı veya tören yapılmasına yardımcı olmak
- Genel ahlak ve edep kurallarına aykırı davranışlarda bulunmak
- İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele veya iş sahiplerine kötü muamelede bulunmak
- Kurumun huzur ve düzenini bozmak
4. Kademe İlerlemesinin Durdurulması
Memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 ila 3 yıl süreyle durdurulmasıdır. Bu ceza, görevde daha ciddi hatalar ve kasıtlı eylemler için uygulanır. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına yol açabilecek durumlar şunlardır:- Görev sırasında amirine veya üstlerine karşı fiili saldırı girişiminde bulunmak
- Resmi belge, araç ve gereçleri kasıtlı olarak kaybetmek veya zarar vermek
- Göreviyle ilgili olarak yükümlü olduğu kişilere güven sarsıcı beyan ve davranışlarda bulunmak
- Görev yerini terk etmek veya izin almadan ayrılmak
- Devlet memuru sıfatına yakışmayan, devletin saygınlığını zedeleyici hareketlerde bulunmak
5. Devlet Memurluğundan Çıkarma
En ağır disiplin cezası olan devlet memurluğundan çıkarma, memurun bir daha kamu görevine alınmamak üzere memuriyetine son verilmesi anlamına gelir. Bu ceza, çok ciddi ihlaller ve suistimaller için uygulanır ve devlet memurluğuna son kez veda anlamına gelir. Devlet memurluğundan çıkarma cezasına yol açabilecek fiiller şunlardır:- Rüşvet almak veya vermek
- Görevle ilgili olarak devlete ait gizli bilgileri ifşa etmek
- Devlete karşı suç işlemek
- Devletin saygınlığını zedeleyecek veya itibarını sarsacak şekilde davranmak
- Disiplinin veya devletin çıkarlarını açıkça tehdit eden ciddi bir suistimalde bulunmak
